آیا هدف از بیانیه مجلس خبرگان رهبری انتقاد از شورای نگهبان و رسانه ملی نیست؟

آفتاب نیوز :

عباسی عبدی در روزنامه «اعتماد» نوشت: خیلی از مواقع مردم آنچه را که در ذهن دارند مستقیماً نمی گویند، بلکه حرفی می زنند که محتوای فکری آن همان معنای اصلی آنهاست. این امر می تواند آگاهانه اتفاق بیفتد، همچنین مواردی وجود دارد که فرد مفهوم غیرقانونی گفتار خود را درک نمی کند و نمی خواهد آن را بیان کند، اما از روی ناچاری یا ناآگاهی، مفاهیم مهمی را برای شنونده به صورت غیر ممکن بیان می کند.

این پدیده در زبان و فرهنگ فارسی ایرانیان رواج دارد. در شرایط کنونی به ویژه در مورد محدودیت گفتار باید از این منظر به سخنان مسئولان دقت کرد و معنای پنهان سخنان آنان را یافت. در این مقاله سعی می کنم به برخی از آنها اشاره کنم.

در خصوص پیامدهای آگاهانه به بیانیه اخیر اجلاس خبرگان رهبری اشاره می کنم که در بخشی از آن آمده است: «از شورای محترم نگهبان می خواهیم در چارچوب قانون اساسی چارچوبی برای حضور نخبگان و مشارکت گسترده مردم ایجاد کند. مردم، به طوری که مطبوعات ملی در این بخش باید پاسخگو باشند.» مهم است.

منظور از این قسمت از بیانیه نقد فعالیت های شورای نگهبان و تا حدودی رسانه های رسمی است، شرکت یا عدم شرکت مردم در انتخابات چه ربطی به شورای نگهبان دارد؟ نه کسی منتظر دعوت آنهاست و نه کسی به آرزوی آنها نگاه می کند. اما مشخص است رویکرد رسمی این شورا در تایید یا رد صلاحیت ها یکی از عوامل تعیین کننده میزان مشارکت مردم است.

اگر این رویکرد مبتنی بر قانون باشد، ربطی به آنها ندارد که چنین درخواستی از آنها شده است. پس معلوم می شود که به گفته محققین بیانیه، این رویکرد بر اساس سلیقه و نظر اعضای شورای نگهبان بوده است که چنین درخواستی را از آنها داشته اند. اگر این فرضیه را نادرست بدانیم، این جمله گزاره ها بیهوده و زائد است.

امام جمعه یکی از مناطق فرمودند: خلاصه ما داریم با دنیا می جنگیم. دعوا با دنیا سخت است، سخت است، کمیاب است، گران است، مسائل مختلفی دارد، نمی توانیم بگوییم با دنیا دعوا داریم، اما می خواهیم زندگیمان آباد باشد، آب در وجودمان باشد. معده حرکت نمی کند.” محتوای پنهان این سخنان، پذیرش قسمت آخر درباره وجود فقر و گرسنگی است.

اما مشخص نکردند که این جنگ در دو سال اخیر شروع شده یا زودتر بوده است؟ اگر تازه شروع شده، چگونه و چرا؟ و اگر از قبل شروع شده است چرا در دولت قبل چنین مطالبه ای نگفتند اما در آن زمان سخنرانی مفصلی علیه تورم و فقر داشتند؟ علاوه بر این، مسئولین بارها گفته‌اند که دنیا با ماست، ما فقط با یکی دو کشور می‌جنگیم، پس چرا برای توجیه فقر و گرسنگی موجود دنیا را طرف خود در جنگ می‌دانیم؟ مگر اینکه تمام دنیا یکی دو کشور را بشناسند. نکته مهم دیگر این است که این جنگ بی پایان است زیرا راهی برای پایان دادن به آن وجود ندارد. این پیامد بسیار مخرب علل این نوع جنگ است.

سردبیر یک روزنامه حامی وضع موجود نوشت: «تا اواسط قرن نوزدهم، منطقه ای از جنوب خلیج فارس که از قطر امروزی تا سواحل عمان امتداد داشت (یعنی امارات متحده عربی) به نام «ساحل دزدان دریایی – ساحل الخراسان» معروف بود، او نمی خواست که دزدان دریایی بتوانند از وضعیت فاجعه بار قبلی خود خارج شوند و اکنون رفاه و آرامش را برای خود به ارمغان بیاورند، اما ما که مهد تمدن شرق بوده اند، اکنون در شرایطی قرار گرفته اند که ضرورتی ندارد… و بسیاری از نخبگان و سرمایه داران این مهد تمدن به سرزمین راهزنان سابق می روند.

یک نماینده مجلس گفت: نداشتن خانه بهانه ای برای ازدواج نکردن است. البته لازم نیست همه بالاتر از تهران زندگی کنند. جوانان می توانند با رهن و اجاره کم در روستاهای اطراف تهران زندگی کنند و صبح با اتوبوس و مترو سر کار بیایند.» شاید نتوان به این تعبیر معنایی غیرممکن داد، زیرا ضعیف و آشکار است، اما نتیجه پنهان آن است. که محصول انتخابات نمایندگانی هستند که اغلب هیچ شناختی از جامعه، مسائل جوانان، ازدواج، فقر و اقتصاد ندارند.

بسیاری از این گونه کلمات هستند که معانی پنهانی دارند که از گوینده نیامده و حتی با آن در تضاد است. در اینجا برخی از چیزهایی است که این روزها با آنها برخورد کردم. واقعیت امروز ایران و نگاه حامیان اوضاع به جامعه از همین مفاهیم پنهان قابل درک است.